کد مطلب:28644 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:98

درنگ و مدارا، به امیدِ هدایت پذیری












2463. شرح نهج البلاغة:امیر مؤمنان در صِفّین بر آب تسلّط یافت و آن گاه با اهل شام مدارا ورزید؛ یعنی در آب، شریك و سهیمشان ساخت، بدان امید كه به وی بگرایند و نیز از آن رو كه دل هاشان را به دست آورَد و دادگری و نیكْ سیرتی را به ایشان نشان دهد. از آن پس، چند روز درنگ ورزید، بی آن كه وی پیك نزد معاویه فرستد یا معاویه نزد او پیك روانه كند.

عراقیان در اذن طلبیدن از علی علیه السلام برای نبرد، شتاب می ورزیدند و می گفتند:ای امیر مؤمنان! ما كودكان و فرزندانمان را در كوفه بر جای نهاده و به پیرامون شام آمده ایم تا در آن وطن گزینیم؟ به ما اذن نبرد بده، كه سپاهیان به بهتان زنی در افتاده اند.

علی علیه السلام به ایشان گفت:«چه بهتانی زده اند؟».

یكی از آنان گفت:آنها می پندارند تو از بیمِ مرگ، جنگ را خوش نمی داری. برخی نیز گمان می كنند تو در نبرد با شامیان، دچار تردیدی.

گفت:«تا امروز، چه زمان جنگ را ناخوش داشته ام؟ شگفتا كه به وقت نوخاستگی و شادابی، دوستار جنگ بوده باشم و به گاه پیری، پس از سپری شدن عمر و نزدیك شدن مرگ، از آن بیزار گردم!

و امّا این كه در [ جنگ با این] قوم به شك افتاده باشم؛ اگر چنین بود، باید در [ جنگ با] اهل بصره نیز به شك می افتادم. به خدا سوگند، پیدا و پنهانِ این موضوع را كاویدم و دیدم تنها راه، جنگیدن است و اگر چنین نكنم، از خدا و پیامبرش سر پیچیده ام.

امّا این كه با ایشان تأنّی به خرج می دهم، بدان امید است كه هدایت یابند یا [ دست كم] گروهی از ایشان هدایت پذیرند. همانا پیامبر خدا در جنگ خیبر، مرا فرمود:"هر آینه اگر خداوند به واسطه تو یك نفر را هدایت كند، برایت بهتر است از همه آنچه آفتاب بر آن می تابد"».[1].

2464. امام علی علیه السلام - برگرفته كلام او، آن گاه كه یارانش در خواستن اذن جنگ در صِفّین شتاب می ورزیدند -:امّا این كه گفتید:آیا این همه [ تأخیر] برای ناخوشایند داشتنِ مرگ است؟ به خدا سوگند، برایم فرقی نمی كند كه من به سوی مرگ درآیم یا مرگ به سوی من روان شود.

و امّا این سخنتان كه [ شاید] در [ جنگ با] شامیان به شك افتاده ام؛ سوگند خدای را، هیچ روزی جنگ را به تأخیر نیفكنده ام، مگر از آن رو كه امیدوار بوده ام دسته ای [ از ایشان] به من بپیوندند و هدایت پذیرند و از نورِ من بینایی گیرند. و این، برای من دوست داشتنی تر از آن است كه ایشان را در عین گم راهی شان بكُشم، هر چند [ به هر حال، به جُرمِ ]گناهانشان گرفتار خواهند گشت».[2].









    1. شرح نهج البلاغة:13/4، بحار الأنوار:447/32.
    2. نهج البلاغة:خطبه 55، بحار الأنوار:464/556/32.